Zoals huid voelbaar is
Toen ik enkele jaren geleden voor het eerst het werk van Hans Klein Hofmeijer zag was ik enigszins verwonderd dat hij een Nederlandse kunstenaar was. Zijn werk doet Vlaams aan en doet me denken aan de Westhoek: dat stuk van Vlaanderen dat begrensd wordt door de rivier De IJzer en de Franse grens. Het stuk van Vlaanderen waar de grote oorlog tienduizenden slachtoffers heeft gemaakt. De Eerste Wereldoorlog is voor vele Nederlanders enkel een stuk geschiedenis, hier in Vlaanderen is het – nu meer dan honderd jaar na dato – nog steeds heel erg aanwezig alsof het gebakken is in de zwarte klei van de Westhoek. Daar waar duizenden gesneuvelde soldaten uit de hele wereld herinnerd worden door ellenlange rijen van witte kruisjes en grafstenen op de weids uitgestrekte soldatenkerkhoven.
Mijn grote adoratie voor het werk van de Vlaamse kunstenaars Thierry De Cordier en Berlinde De Bruyckere draagt grotendeels bij tot mijn interesse voor het werk van deze atypische Nederlandse kunstenaar. De imaginaire landschappen die een groot deel van zijn werk uitmaken lijken te ontstaan uit een soort van moederlandschap. In vele variaties op eenzelfde thema waarin leegte soms wordt aangevuld met een zeer eigen en esthetische schriftuur is de seksualiteit latent aanwezig. Vrouwelijke genitaliën die op het eerste gezicht nauwelijks gezien worden, zijn – op enkele elektrische palen na – de enige menselijke aanwezigheid in Hofmeijers’ werk.
Bijna altijd zijn de tekeningen zwart-wit en is er geen plaats voor kleur die de aandacht maar zou afleiden van de repeterende plastische schrifturen in de introverte landschappen. Landschappen als zelfportretten of op zijn minst weergaven van een gemoedstoestand, een innerlijke schaduw. In zekere zin zijn de tekeningen en teksten van Hans Klein Hofmeijer boodschappen aan hemzelf: introspecties en relativeringen, bedoeld om zichzelf beter te begrijpen. Zijn werk ligt ergens op de grens tussen stilte en spreken, tussen weten en niet weten. Misschien zijn de tekeningen een soort van monnikenkloosters waarin de kunstenaar zich kan terugtrekken om te denken, te schrijven en te tekenen.
Ook al is er in zijn schilderijen plaats voor kleuren, ze blijven donker en doorspekt met het roze van huid; een verdoken, abstract stuk menselijke aanwezigheid. Altijd blijf het hermetisch zwart domineren, als een versmelting van het complete kleurenpalet. De materie is enerzijds voelbaar – zoals huid voelbaar is – en anderzijds ongrijpbaar, het resultaat van emotionele hersenspinsels. “Verf is de huid van de gedachte”, misschien ligt hierin steeds de aanwezige erotische kracht van het werk: kracht opgewekt door de rozige kleur van de huid zonder enige figuratieve voorstelling van het lichaam zelf, maar er wel duidelijk aan refererend.
Frank Demarest (be, 1955) is beheerder, initiatiefnemer en curator van het PAK, platform voor actuele kunsten, Gistel [ be ]. Hij maakt tentoonstellingen vanuit een sociaalartistiek engagement zowel in de expositieruimte en beeldentuin van PAK, gelegen tussen Brugge en Oostende, als op interessante locaties extra muros.